*
Bir internet kullanıcısı olarak ziyaret ettiğiniz herhangi bir web sitesinde karşınıza uzun zamandır almayı düşündüğünüz bir ürünün reklamı çıkı mı? Üstelik ziyaret ettiğiniz web sitesinin ürünle hiçbir ilgisi yokken. Bu durumda siz de izlendiğinizi ya da dinlendiğinizi düşünüyor musunuz? Aslında bir noktada haklı sayılırsınız çünkü web siteleri cookiesler aracılığı ile hakkınızda birçok bilgi topluyor ve bu bilgileri diğer web siteleri ile paylaşarak web deneyiminizi sizin için daha kişiselleştirilmiş bir hale getirmek için çalışıyor.
Birçok kişi gezindiği internet sitesinde cookies yani çerez politikaları ile ilgili bir pop up ile karşılaşır ve bu pop up, kullanıcı “kabul et” seçeneğini tıklamadan ortadan kalkmaz. Peki cookies yani çerez nedir ve ne işe yarar? İnternet kullanımının en önemli öğelerinden biri olan çerezler hakkında merak ettiğiniz tüm detaylar içeriğimizde.
Cookies (Çerezler) Nedir?
Günümüzde internet kullanıcılarının karşısına web sitesi ziyaretleri sırasında sürekli olarak çıkan kavramlardan biri de cookies yani çerezlerdir. Bu nedenle de kullanıcılar sıklıkla çerezler ne demek sorusunun cevabını öğrenmeye çalışarak çerezler hakkında daha fazla bilgi edinmek istiyor.
Cookie ne demek diye merak edenler için kısaca bu kelimenin İngilizcede kurabiye anlamına gelen cookie kelimesinden türemiş bir kavram olduğunu söyleyelim. İlk olarak 1979 yılında bilgisayar programcısı Lou Montulli ve Netscape tarafından geliştirilen bu kavram kullanıcıların tarayıcılarındaki bilgileri saklamak için kullanılan bir yöntemdir.
İnternette gezinirken ziyaret edilen web sayfaları, kullanıcıların bilgisayarlarına ya da telefonlarına küçük bilgi dosyaları kaydeder. Bu dosyalar telefonların ya da bilgisayarların hafızasında saklanır. Kullanıcı aynı web sitesini tekrar ziyaret ettiğinde bu dosyalar sayesinde kullanıcıyı tanıyabilir. O sitede daha önce yapılan işlemler ve tercihler çerezler sayesinde hatırlanır ve kullanıcının daha hızlı ve kolay bir web deneyimi yaşaması sağlanır.
Cookies (Çerezler) Ne İşe Yarar?
Cookies ne demek sorusunun ardından kullanıcıların en çok merak ettiği konulardan biri de çerezlerin ne işe yaradığıdır. Bu sorunun yanıtı 3 başlık altında incelenebilir. Çerezler öncelikle oturum yönetimi için kullanılabilir. Günümüzde birçok internet sitesi üyelik sistemi ile çalışır. Kullanıcılar gün içerisinde birçok web sitesi ziyaret edebilir ve bu da üyelik sistemi ile çalışan sitelerde kullanıcıların birden fazla “kullanıcı adı ve şifre” bilgisi girmesi anlamına gelir. Cookiesler tam da bu aşamada bu bilgilerin web sitesi tarafından hatırlanmasını sağlar. Yani kullanıcılar bu çerezlere izin verdiğinde sık ziyaret ettiği sitelerde tekrar tekrar kullanıcı adı ve şifre bilgisi girmek zorunda kalmaz.
Cookieslerin ikinci bir görevi de kullanıcıların web sitesi ziyaretlerinde yaptıkları düzenlemeleri hatırlamaktır. Örneğin birden fazla dil seçeneğine sahip web sitesinde kullanıcının sürekli olarak kullandığı dilde görüntülenmesi cookieslerin görevidir. Aynı zamanda kullanıcıların ilgisini çıkacak içeriklerin öne çıkarılması da bu çerezler sayesindedir.
Çerezler topladıkları verileri yalnızca tek bir web sitesi için kullanmazlar. Bu çerezler üçüncü taraf web siteleri ile de paylaşılabilir. Bu da kullanıcının başka bir sayfada incelediği ürünün diğer bir sayfada önüne reklam olarak çıkmasını sağlar. Yani ilgilendiğiniz ya da almayı düşündüğünüz bir ürünün reklamının sürekli olarak karşınıza çıkması da cookieslerin görevi.
Cookies (Çerezler) Türleri Nelerdir?
İnternet kullanımının yaygınlaşması ile çerezler de farklı özelliklere sahip olmaya başladılar. Günümüzde en sık kullanılan çerez türleri şunlardır:
● Session Cookies:
Oturum açma çerezi ya da geçici çerez olarak da bilinen session cookies, bilgisayarın sabit sürücüsüne kaydedilmeyen ve yalnzıca geçici bellekte bulunan çerez türünü ifade eder. Web tarayıcısının internet sitelerindeki gezinti deneyimini kolaylaştırmak, daha önce ziyaret edilen siteleri hatırlamak ve oturumun devamlılığını sağlamak bu çerezlerin görevidir.
● Persistent Cookies:
Kalıcı çerez olarak bilinen persistent cookiesler ise sabit diskte uzun süre saklanan çerezlerdir. Bu çerezlerden bazıları silinmedikleri sürece orada kalmaya devam ederken bazıları ise belli bir süre sonra silinirler. Bu çerezlerin görevi ise kullanıcının yaptığı ayarların ve kaydettiği kullanıcı bilgilerinin hatırlanmasını sağlamaktır.
● Secure Cookies:
Güvenlik amaçlı çerezler olan secure cookiesler yalnızca güvenli bağlantılarda kaydedilir.
● HttpOnly Cookies:
Bu çerezler yalnızca HTTP ve HTTPS bağlantı protokollerinde kaydedilirler. Kişisel verilerin güvenliği açısından bu çerezler oldukça önemlidir.
● Third-party Cookies:
Kişiselleştirilmiş reklamların hazırlanması ve kullanıcıya sunulması için kullanılan third-party cookies sayesinde kullanıcılar daha önce ziyaret ettikleri sitelerdeki ürünleri farklı sitelerde reklam olarak görebilirler.
Cookies (Çerezler) Kullanımının Avantajları Nelerdir?
Cookies kullanımı internet kullanıcılarına birçok avantaj sağlar. Bunlardan ilki şifre ve kullanıcı adı gibi bilgilerin hatırlanması ve kullanıcıya daha kolay bir web deneyimi sağlamasıdır. İkinci olarak cookiesler sayesinde kullanıcılar yalnızca ilgilendikleri konular hakkında reklamlar görürler. Çerezler kolay bir şekilde kontrol edilebilir ya da temizlenebilir. Bu da kullanıcılar için daha fazla kişiselleştirilebilir bir web deneyimi anlamına gelir. Son olarak cookiesler sayesinde kullanıcılar arama motorlarında ilgi alanları olan içeriklere çok daha hızlı şekilde ulaşabilirler.
Cookies (Çerezler)’i Kabul Etmek Ne Demek?
Birçok kullanıcının karşısına ziyaret ettikleri web sitelerinde çerezlerle ilgili “çerezleri kabul et” seçeneği çıkar. Bu nedenle de kullanıcılar “accept all cookies ne demek” sorusunun yanıtını da merak ediyor. Bu ifade kullanıcının tüm çerezleri kabul etmesi anlamına gelir. Çerezler aslında kötü amaçlı yazılımlar değildir. Ancak internet ortamında bazı verilerin kötü niyetli kişilerin eline geçme ihtimali olduğundan her web sitesinde tüm çerezleri kabul etmek mantıklı olmayabilir. Bu nedenle güvenmediğiniz web sitelerinde tüm çerezleri kabul etmek yerine “manage cookies” seçeneğini tercih edebilirsiniz. Peki manage cookies ne demek? Aslında bu ifade kabul edeceğiniz çerezleri yönetmeniz anlamına gelir. Bu seçenekle izin verdiğiniz çerezleri belirleyebilir ya da çerezleri devre dışı bırakabilirsiniz.
Cookies (Çerezler) Silinebilir mi?
Kullanıcılar çerezlere izin verdikten sonra bu çerezleri temizlemek isteyebilirler. Çerezleri temizlemek elbette mümkün. Her tarayıcının çerez temizleme konusunda farklı bir yöntemi bulunuyor. Günümüzde en sık kullanılan tarayıcılardan biri olan Google Chrome tarayıcısında çerezleri temizlemek için Ayarlar > Gizlilik ve Güvenilirlik > Tarama Verilerini Temizle adımlarını izlemek yeterlidir. Sık kullanılan diğer tarayıcılarda çerez temizlemek için uygulanması gereken adımlar ise şunlardır:
- Mozilla Firefox: Seçenekler > Ayarlar > Gizlilik > Geçmiş
- Safari: Seçenekler (Tercihler) > Gizlilik
- Opera: Ayarlar > Gizlilik ve Güvenlik > Göz Atma Verileri > Temizle
Çerezlerin temel işlevi kullanıcılara web gezinim deneyimlerinde kolaylık sağlamaktır. Çerezlerin silinmesi ya da tamamen engellenmesi durumunda kullanıcı deneyimi zor olabilir. Ancak bazı durumlarda bilgisayar belleğinde biriken çerezlerin temizlenmesi gerekebilir. Çerezlerin temizlenmesi durumunda kötü niyetli yazılımlardan korunmak mümkün hale gelebilir.
Cookies yani çerezler kullanıcıların daha iyi bir internet deneyimi elde etmesi için önemlidir. Ancak iyi bir internet deneyimi için çerezler kadar önemli olan bir diğer konu da kaliteli bir internet bağlantısıdır. Özellikle de ev interneti kullanıcılar için oldukça önemlidir. Evinizde internet deneyimini keyifli bir şekilde yaşamak için Vodafone Ev İnterneti tarifelerini inceleyebilirsiniz.Fiber internet ya da DSL internet tarifelerinden kullanım ihtiyaçlarınıza en uygun olanı seçerek internet başvurunuzu Vodafone online kanalları ya da mağazaları üzerinden gerçekleştirebilirsiniz.